
“Những năm 80 của thế kỷ 20, ngay sau bản này là chợ đầu mối chuyên cung cấp thuốc phiện cho hệ thống thương nghiệp vùng cao. Mua bán tự do, người ở mọi nơi mang thuốc phiện về này bán, sôi động lắm… Vì thế, dân bản mình cũng trồng thuốc phiện để bán lấy tiền. Gần nó nhiều thì phải hút, mình làm ra mà không hút thì còn nói làm gì, có khi đến 70% người dân trong bản nghiện thuốc phiện. Thấy tác hại của thuốc phiện nhà nước mình cấm trồng và buôn bán thuốc phiện, vậy mà họ đã cai được; cả chục năm rồi, không một ai tái nghiện. Cuộc sống của họ từ chỗ xơ xác tiêu điều nay đã khá lên, kỳ tích đó, anh bảo mấy nơi được như thế”... Những lời tán dương kèm sự so sánh được ông Nguyễn Văn Cận – Bí thư xã Thèn Sin (huyện Tam Đường - Lai Châu) dùng để mở đầu câu chuyện khi trao đổi với chúng tôi về Pan Khèo, chuyện về bản người Mông nơi đây cùng nhau vượt qua “cơn lũ thuốc phiện”.