
Sách "Đại nam nhất thống chí”có ghi “Đền Kỳ Cùng ở xã Vĩnh Trại - Châu Thoát Lãng (nay là tỉnh Lạng Sơn). Nơi tả ngạn sông Kỳ Cùng có thần Giao Long. Đền rất linh hiển nên mỗi khi sứ bộ đi qua đây đều sửa lễ cáo yết rồi mới sang đò”. Cùng với đổi thay của thời gian, lịch sử, đền Kỳ Cùng cũng đã có sự thay đổi, pha trộn giữa nét truyền thống và nét hiện đại. Từ thế kỷ thứ XVIII, đền Kỳ Cùng đã lưu giữ bước chân của Ngô Thì Sĩ bởi không khí tưng bừng, náo nhiệt trong ngày hội đầu xuân, bởi vẻ đẹp thiên tạo của bến đá Kỳ Cùng. Ông đã coi đó là một trong 8 cảnh đẹp của Xứ Lạng. Ngày hôm nay, bến đá Kỳ cùng vẫn còn đó, vẫn giữ được vẻ đẹp ban sơ của thuở ban đầu và lễ hội đền Kỳ Cùng vẫn níu giữ bước chân bao du khách xa gần.